JETA E VËRTETË – FETVA DHE STUDIME ISLAME

“Jeta e kësaj bote, nuk është gjë tjetër, veçse argëtim dhe lojë. Ndërsa jeta e botës tjetër, pikërisht ajo është Jeta e Vërtetë. Veç sikur ta dinin!” (Kuran, El-Ankebut: 64)
Menu

HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

By /

Numri i fetvasë: 446 HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

Kategoria: TRE FORMAT RITUALE TË HAXHIT

437 shfletues/klikues HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

Pyetje: HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

A mund të na tregoni në mënyrë të përmbledhur në lidhje me haxhin e llojit “temetu’u (përfitimin e lirimit nga rituali pas umres deri në nisjen e haxhit)”?

 Përgjigjja: HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!   Lexoni më tepër

Në kuadrin e kryerjes së ritualeve madhështore islame të haxhit dhe të umres, juristët muslimanë kanë trajtuar llojet e ritualeve të haxhit dhe dispozitat e tyre, ku është trajtuar haxhi i llojit “temetu’u” (përfitimit të lirimit nga rituali pas umres deri në nisjen e haxhit), si vijon2:  Lexoni më tepër

Parashtresa e parë: Përkufizimi i (haxhit të llojit) “temetu’u”
Lloji i ritualit “temetu’u” përbën hyrjen në ihram për umre gjatë muajve të haxhit (Sheual, Dhul Kiadeh dhe 10 ditët e para nga Dhul Hixhe), pastaj lirimin nga rituali i saj (umres) dhe pastaj hyrjen në ihram për haxh gjatë të njëjtit vit.

arabishtالباب الرَّابِع: الإِحْرامُ
الفصل الثَّالِث: أنواعُ النُّسُكِ في الحَجِّ وأحكامُها
المبحث الرَّابِع: التمتُّعُ في الحَجِّ
المَطْلَب الأوَّل: تعريفُ التمَتُّعِ
التمَتُّعُ: هو أن يُحْرِمَ بالعُمْرَةِ في أشهُرِ الحَجِّ، ثم يَحِلَّ منها، ثم يُحْرِمَ بالحَجِّ مِن عامِه.

Parashtresa e dytë: Arsyeja e emërtimit të këtij rituali me “temetu’u”
Dijetarët muslimanë kanë përmendur një sërë arsyesh në lidhje me emërtimin e ritit të llojit “et-temetu’u / (kënaqje / përfitim)” me këtë emër, ku më të shquarat janë dy:
Arsyeja e parë: Personi që kryen ritin e llojit “temetu’u / (fjalë për fjalë: kënaqje ose përfitim)”, kënaqet me faktin apo përfitimin se nuk i duhet të bëjë dy udhëtime (më vete: një për umrën e një për haxhin) por bën vetëm një udhëtim6.7
Arsyeja e dytë: Personi që kryen ritin e llojit “temetu’u”, ndërmjet umres dhe haxhit, pra prej kohës pasi lirohet nga rituali i umres derisa të nisë haxhin, (ka të drejtë të) kënaqet me bashkëshorten (i lejohet intimiteti bashkëshortor) dhe (kënaqet me) parfumin (i lejohet përdorimi i tij), si dhe (i lejohet tanimë) çdo gjë që nuk i lejohet një personi që gjendet në ihram, dhe kjo është ajo që synohet në thënien e Allahut: “…ai që prej jush kryen (kënaqet / përfiton) umren deri në haxh…”8.

arabishtالمَطْلَب الثَّاني: سبَبُ تَسْمِيَةِ النُّسُك بالتمتُّع
ذكَرَ أَهْلُ العِلْم أسبابًا لتسميةِ نُسُك التمتُّع بهذا الاسم؛ أشهَرُهما سببانِ:
السببُ الأوَّل: أنَّ المتمَتِّعَ يتمَتَّعُ بإسقاطِ أحَدَ السَّفَرينِ عنه، فشَأْنُ كلِّ واحدٍ من النُّسُكين أن يُحْرِمَ به من الميقاتِ، وأن يَرْحَل إليه مِن قُطْرِه، فإذا تمتَّعَ بالنُّسُكين في سَفْرَةٍ واحدةٍ، فإنَّه يكون قد سقط أحدُهما، فجعل الشَّرعُ الدمَ جابِرًا لِمَا فاته، ولذلك وجب الدَّمُ أيضًا على القارِنِ، وكلٌّ يُوصَف بالتمتُّع في عُرْفِ الصَّحابَة لهذا المعنى، ولذلك أيضًا لم يَجِبِ الدَّمُ على المكِّيِّ مُتَمتِّعًا كان أو قارنًا؛ لأنَّه ليس مِن شأنِه الميقاتُ ولا السَّفَرُ.
السبب الثَّاني: أنَّ المتمَتِّعَ يتمتَّعُ بين العُمْرَةِ والحَجِّ بالنِّساءِ والطِّيبِ، وبكلِّ ما لا يجوزُ للمُحْرِم فِعْلُه مِن وَقْتِ حِلِّه في العُمْرَةِ إلى وقت الحَجِّ، وهذا يدلُّ عليه الغايةُ في قَوْلِه تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ [البقرة: 196] ؛ فإنَّ ذلك يدلُّ على أنَّ ثَمَّةَ تمتُّعًا بين العُمْرَةِ والحَجِّ، ويدلُّ عليه أيضًا لفظُ التمتُّعِ؛ فإنَّه في اللغةِ بمعنى التلذُّذِ والانتفاعِ بالشَّيءِ.

Parashtresa e tretë: Format e (llojit të haxhit) “temetu’u”
Forma e parë: Forma bazë e (ritit të llojit) “temetu’u”
Forma kryesore (e këtij riti) është hyrja në ihram për umre gjatë muajve të haxhit e ndjekur nga hyrja (po atë vit) në ihram për haxh pas përfundimit të umres.9
Forma e dytë: Forma e paparashikuar (tjetërsimi / shndërrimi i haxhit në umre)
Forma e paparashikuar është konkretisht hyrja e personit në ihram (vetëm) për haxh, pastaj, para se të bëj tavafin (rrotullimin e tij rreth Qabes ose Tavafu el-Kudum-in ose tavafin e mbërritjes apo përshëndetës për haremin mekas / Qaben), ky person e tjetërson haxhin e tij në umre (pra e shndërron qëllimin nga kryerje e haxhit në kryerje të umres); e pas përfundimit të umres / lirimit nga rituali i saj, personi në fjalë hyn në ihram për haxh (deri maksimumi para paradites së ditës 8 Dhul Hixhe10).11

arabishtالمَطْلَب الثَّالِث: صُوَرُ التمتُّعِ
الفرع الأوَّل: الصُّورةُ الأصليَّةُ للتمتُّعِ
أن يُحْرِمَ بالعُمْرَةِ في أشهُرِ الحَجِّ، ثم يُحْرِمَ بالحَجِّ بعد فراغِه من العُمْرَةِ.
الدَّليلُ مِنَ الإجماعِ:
نقلَ الإجماعَ على ذلك ابنُ المُنْذِر، وابنُ عَبْدِ البَرِّ، والقرطبيُّ
الفرع الثَّاني: الصورةُ الطَّارِئَةُ (فَسْخُ الحَجِّ إلى عُمْرَةٍ)
أن يُحْرِمَ بالحَجِّ، ثم قبل طوافِه، يفسَخُ حَجَّه إلى عُمْرَةٍ، فإذا فرغ من العُمْرَةِ وحَلَّ منها، أحرَمَ بالحَجِّ، وهذه الصورةُ تَصِحُّ عند الحَنابِلَة، والظَّاهِريَّةِ، وبه قالَتْ طائِفةٌ مِنَ السَّلَف، واختارَه ابنُ تيميَّة، وابنُ القَيِّمِ، والشِّنْقيطيُّ، وابنُ باز، وابنُ عُثيمين
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ السُّنَّةِ
1- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عنهما قال: ((كانوا يَرَوْنَ العُمْرَةَ في أشهُرِ الحَجِّ مِن أفجَرِ الفُجورِ في الأرضِ، ويجعلون المُحَرَّم صَفَرًا، ويقولون: إذا بَرَأَ الدَّبَر، وعَفا الأَثَر، وانسلَخَ صَفَر؛ حَلَّتِ العُمْرَةُ لِمَنِ اعتَمَر، فقَدِمَ النبيُّ صلَّى الله عليه وسَلَّم وأصحابُه صَبيحةَ رابعةٍ مُهِلِّينَ بالحَجِّ، فأمَرَهم أن يجعلوها عُمْرَةً، فتعاظم ذلك عندهم، فقالوا: يا رَسولَ اللهِ، أيُّ الحِلِّ؟ قال: الحِلُّ كُلُّه ))
2- عن عائِشةَ رَضِيَ اللهُ عنها قالت: قال رسولُ اللهِ صلَّى الله عليه وسَلَّم لأصحابِه: ((اجعلوها عُمْرَةً، فأحَلَّ النَّاسُ إلَّا مَن كان معه الهَدْيُ ))
3- عن جابرٍ رَضِيَ اللهُ عنهما، عَنِ النَّبيِّ صلَّى الله عليه وسَلَّم أنَّه قال: ((لو أنِّي استقْبَلْتُ مِن أَمْري ما استَدْبَرْتُ لم أَسُقِ الهَدْيَ، وجَعَلْتُها عُمْرَةً، فمن كان منكم ليس معه هدْيٌ فليُحِلَّ، ولْيَجْعَلْها عُمْرَةً، فقام سُراقَةُ بنُ مالكِ بنِ جَعْشَم، فقال: يا رَسولَ الله، أَلِعامِنا هذا أم لأَبدٍ؟ فشَبَّكَ رسولُ اللهِ صلَّى الله عليه وسَلَّم أصابِعَه واحدةً في الأُخْرى، وقال: دَخَلَتِ العُمْرَةُ في الحَجِّ- مَرَّتينِ- لا، بل لأبدٍ أبدٍ ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ النبيَّ صلَّى الله عليه وسَلَّم نصَّ على أنَّ هذه العُمْرَةَ التي وقع السُّؤالُ عنها، وكانت عُمْرَة فَسْخ، هي لأبَدِ الأَبَدِ، لا تختصُّ بقَرْنٍ دون قَرْنٍ
ثانيًا: أنَّ فَسْخَ الحَجِّ إلى عُمْرَةٍ ليتمَتَّعَ بها؛ هو من بابِ الانتقالِ مِن الأَدْنى إلى الأَعْلى، وهو جائزٌ، وقد أمَرَ النبيُّ صلَّى الله عليه وسَلَّم مَن نَذَرَ أن يصلِّيَ ركعتينِ في بيت المَقْدِس أن يُصَلِّيَهما في الحَرَم، فعن جابرِ بنِ عبدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عنهما، ((أنَّ رجلًا قام يومَ الفتحِ، فقال: يا رَسولَ اللهِ، إنِّي نَذَرْتُ لله إن فتَحَ اللهُ عليك مَكَّةَ، أن أصَلِّيَ في بيت المقْدِسِ ركعتينِ، قال: صلِّ هاهنا، ثم أعاد عليه، فقال: صلِّ هاهنا، ثم أعاد عليه، فقال: شأنُكَ إِذَن )).

Parashtresa e katërt: Kushtet për personin që kryen ritin e llojit “temetu’u”
Pjesa e parë: Çfarë i kushtëzohet kujt kryen ritin e llojit “temetu’u”
Çështja / Kondita e parë: Ihrami për umren të jetë gjatë muajve të haxhit
Personit që kryen ritin e llojit “temetu’u” i kushtëzohet që të hyjë në ihram për umre gjatë muajve të haxhit.12

arabishtالمَطْلَب الرَّابِع: شُروطُ المُتَمَتِّع
الفرع الأوَّل: ما يُشتَرَط للتمَتُّعِ
المسألةُ الأولى: الإحرامُ بالعُمْرَةِ في أشْهُرِ الحَجِّ
يُشتَرَط للمُتمتِّعِ أن يُحْرِمَ بالعُمْرَةِ في أشهُرِ الحَجِّ.
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الإجماعِ
نقلَ الإجماعَ على ذلك ابنُ حَزْم، وابنُ عَبْدِ البَرِّ، وابنُ قُدامة، وابنُ أخيه ابنُ أبي عُمَرَ
ثانيًا: أنَّ شُهورَ الحَجِّ أحَقُّ بالحَجِّ من العُمْرَةِ؛ لأنَّ العُمْرَةَ جائزةٌ في السَّنَةِ كُلِّها، والحَجَّ إنَّما موضِعُه شهورٌ معلومةٌ، فإذا جعل أحدٌ العُمْرَةَ في أشهُرِ الحَجِّ ولم يأتِ في ذلك العامِ بِحَجٍّ، فقد جعلها في موضعٍ كان الحَجُّ أَوْلَى به
ثالثًا: أنَّه لم يَجْمَع بين النُّسُكين في أشهُرِ الحَجِّ، فلم تحصُلْ صورةُ التمَتُّع، فهو كالمُفْرِد.

Çështja / Kondita e dytë: Ta kryejë haxhin gjatë po atij viti
Kryerja e haxhit po atë vit është kusht; pra nëse personi bën umre gjatë muajve të haxhit dhe nuk e kryen haxhin në po atë vit, por e kryen në vitin tjetër, kjo formë nuk është “temetu’u”.13

arabishtالمسألة الثَّانية: أنْ يحُجَّ مِن عامِه
أن يُحْرِمَ بالحَجِّ في عامِه، فإنِ اعتَمَرَ في أشهُرِ الحَجِّ فلم يحُجَّ ذلك العامَ، بل حَجَّ في العامِ القابِلِ؛ فليس بمتمَتِّع.
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قال اللهُ تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ [البقرة: 196]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أن هذا يقتضي الموالاةَ بين العُمْرَةِ والحَجِّ
ثانيًا: عن سعيدِ بنِ المسيب قال: ((كان أصحابُ رسولِ اللهِ صلي الله عليه وسلم يَعتَمِرونَ في أشهُرِ الحَجِّ، فإذا لم يحُجُّوا مِن عامِهم ذلك لم يَهْدُوا))
ثالثًا: مِنَ الإجماعِ
نقلَ الإجماعَ على ذلك ابنُ حَزْم، وابنُ قُدامة
رابعًا: أنَّهم إذا أجمعوا على أنَّ مَنِ اعتمَرَ في غيرِ أشْهُرِ الحَجِّ ثم حجَّ مِن عامِه، فليس بمتمَتِّع؛ فهذا أَوْلى؛ لأنَّ التباعُدَ بينهما أكثَرُ.

Çështja / Kondita e tretë: Të mos udhëtohet ndërmjet umres dhe haxhit
Personit që kryen ritualin e llojit “temetu’u” i kushtëzohet të mos udhëtojë (ku në plan të parë nënkuptohet udhëtimi i kthimit për në vendin e tij14) ndërmjet umres dhe haxhit.15

arabishtالمسألة الثَّالِثة: عَدَمُ السَّفَرِ
يُشتَرَطُ للمتمَتِّع ألَّا يسافِرَ بين العُمْرَةِ والحَجِّ، وهذا باتِّفاقِ المَذاهِبِ الفِقْهِيَّةِ الأربَعَةِ: الحَنَفيَّة، والمالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة، وبه قالَتْ طائِفةٌ مِنَ السَّلَف، وهو قولُ عامَّةِ أَهْلِ العِلْمِ
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قال تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ [البقرة: 196]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّه لا فَرْقَ بين حاضري المسجِدِ الحرامِ في عدم وُجوبِ الدَّمِ عليهم، وبين الآفاقِيِّينَ في وجوبِ الدَّمِ عليهم، إلا أنَّ الآفاقيينَ تَرَفَّهوا بإسقاطِ أحَدِ السَّفَرينِ عنهم، وإذا كان الأمرُ كذلك، فإذا سافروا بين الحَجِّ والعُمْرَةِ فلا يكونون قد ترفَّهوا بتَرْك أحَدِ السَّفَرينِ، فزال عنهم اسمُ التمتُّعِ وسَبَبُه.

Çështja / Kondita e katërt: Bërja e qëllimit për kryerjen e ritualit “temetu’u” në nisje të umres ose gjatë saj
Në lidhje me kushtëzimin e personit që po kryen ritualin e llojit “temetu’u”, që ta bëjë qëllimin se po kryen këtë ritual në nisje të umres ose gjatë saj, juristët muslimanë ndajnë dy mendimet në vijim:
Mendimi i parë: Bërja e qëllimit për “temetu’u” në nisje të umres ose gjatë saj nuk është kusht.16
Mendimi i dytë: Bërja e qëllimit për “temetu’u” në nisje të umres ose gjatë saj është kusht.17

arabishtالمسألة الرَّابِعة: نِيَّةُ المُتمَتِّعِ في ابتداءِ العُمْرَةِ أو في أثنائِها
اختلف أَهْلُ العِلْم في اشتراطِ نِيَّة المُتَمَتِّع في ابتداءِ العُمْرَةِ أو في أثنائِها على قولين:
القول الأوّل: لا تُشتَرَط نيَّةُ التمتُّعِ، وهو مَذْهَبُ الجُمْهورِ: الحَنَفيَّة، والمالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة- في الأصحِّ- واختارَه ابنُ قُدامة مِنَ الحَنابِلَة
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتابِ:
قال تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ [البقرة: 196]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
عمومُ الآية، فإنَّه لم يُشتَرَط فيها نيَّةُ التمتُّع، وتخصيصُه بها هو تخصيصٌ للقرآنِ بغير دليلٍ
ثانيًا: أنَّه لا يُحتاجُ إلى النيَّةِ؛ لأنَّ الدَّمَ يتعلَّقُ بترك الإحرامِ بالحَجِّ من الميقاتِ، وذلك يوجَدُ من غيرِ نِيَّةٍ
القول الثاني: يُشتَرَطُ نيَّةُ التمتُّعِ، وهذا مَذْهَبُ الحَنابِلَة، ووجهٌ للشافِعِيَّة، واختارَه ابنُ عُثيمين؛ وذلك لأنَّه جمَعَ بين عبادتينِ في وقتِ إحداهما، فافتقَرَ إلى نيَّة الجمعِ؛ كالجَمْعِ بين الصَّلاتينِ.

Pjesa e dytë: Çfarë nuk i kushtëzohet kujt kryen ritualin e llojit “temetu’u”
Çështja e parë: Kryerja e ritualit të haxhit dhe umres për të njëjtin person
Nuk është kusht që rituali i haxhit dhe umres (në këtë rast gjatë llojit “temetu’u) të kryhen në emër të të njëjtit person.18

arabishtالفرع الثَّاني: ما لا يُشتَرَط للتمتُّع
المسألة الأولى: كونُ الحَجِّ والعُمْرَةِ عن شخصٍ واحدٍ
لا يُشتَرَط كونُ الحَجِّ والعُمْرَةِ عن شخصٍ واحدٍ، وهذا باتِّفاقِ المَذاهِبِ الفِقْهِيَّةِ الأربَعَة: الحَنَفيَّة، والمالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قال تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ [البقرة: 196]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ ظاهِرَ الآيةِ أنَّه لا يُعتَبَر وقوعُ النُّسُكينِ عن واحدٍ
ثانيًا: أنَّ مؤدِّيَ النُّسُكينِ شَخْصٌ واحدٌ.


Çështja e dytë: Kryerja e ritualit të llojit “temetu’u” nga banorët e Mesxhid el-Haram (haremit / territorit të paprekshëm të Mekës)19
Banorët e haremit / territorit të paprekshëm të Mekës kanë të drejtë që ta kryejnë ritualin e llojit “temetu’u” dhe “kiran”, njësoj si personat efakij (të tutjemë / të largët), porse atyre (banorëve të haremit mekas) u bie (u shfuqizohet) detyrimi i therorit (pra nuk e kanë obligim bërjen e kurbanit).20

arabishtالمسألة الثَّانية: تمَتُّعُ حاضِرِي المسجِدِ الحرامِ
لحاضِرِي المسجِدِ الحرامِ التمتُّعُ والقِرانُ، مِثْلُهم مِثْلُ الآفاقيِّ، لكِنْ يَسْقُطُ عنهم الدّمُ، وهذا مَذْهَبُ الجُمْهورِ: المالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قال اللهُ تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ [البقرة: 196]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ الآيةَ أثبتَتِ التمتُّعَ لحاضري المسجِدِ الحرامِ، وإنَّما نَفَتْ وُجوبَ الدَّمِ عليهم
ثانيًا: أنَّ حقيقةَ التمتُّعِ والقِرانِ موجودةٌ في حاضري المسجِدِ الحرامِ، كالآفاقيِّينَ، ولا فَرْقَ، وإنَّما يقع الخلافُ بينهم في وجوبِ الدَّمِ على الآفاقيِّينَ دون حاضِرِي المسجِدِ الحرام؛ بسبب ما حصل للآفاقِيِّينَ من الترفُّه بسقُوطِ أحَدِ السَّفَرينِ عنهم
ثالثًا: أنَّ ما كان من النُّسُك قُرْبةً وطاعةً في حَقِّ غيرِ حاضِرِي المسجدِ الحرامِ، كان قُربةً وطاعةً في حَقِّ حاضِرِي المسجِدِ الحرامِ؛ كالإفرادِ.

Çështja e tretë: Çfarë nënkuptohet me banorët e Mesxhid el-Haram
Në lidhje me banorët e Mesxhid el-Haram, të cilët nuk e kanë obligim therorin (bërjen e kurbanit) për ritualin “temetu’u” dhe “kiran”, juristët muslimanë ndajnë dy mendimet  në vijim:
Mendimi i parë: Banorët e Mesxhid el-Haram, janë banorët e Mekës, të haremit (territorit të paprekshëm) të Mekës, si dhe ata që janë nga haremi mekas në një distancë të tillë që nuk shkurtohen namazet nëse udhëtohet (nga Meka) për atje (pra ata që janë në distancë nga haremi mekas që nuk lejohet shkurtimi i namazeve).21
Mendimi i dytë: Banorët e Mesxhid el-Haram, janë banorët e haremit (territorit të paprekshëm) të Mekës.22

arabishtلمسألة الثَّالِثة: المقصودُ بحاضِرِي المسجِدِ الحرامِ
اختلف الفُقَهاءُ في حاضِرِي المسجِدِ الحرامِ الذين لا يجب عليهم دَمُ التمتُّعِ والقِرانِ إلى أقوالٍ؛ منها:
القول الأوّل: حاضِرُو المسجِدِ الحرامِ هم أهلُ مَكَّةَ، وأهْلُ الحَرَمِ، ومن كان مِنَ الحَرَمِ دون مسافَةِ القَصْرِ، وهو مَذْهَبُ الشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة، واختاره الطَّبريُّ
وذلك للآتي:
أوَّلًا: لأنَّ الشَّارِعَ حَدَّ الحاضِرَ بدون مسافَةِ القَصْرِ، بنفي أحكامِ المسافرينَ عنه، فالاعتبارُ به أَوْلى من الاعتبارِ بالنُّسُك؛ لوجودِ لَفْظِ الحضورِ في الآيَةِ
ثانيًا: أنَّ حاضِرَ الشَّيءِ مَن دنا منه، ومَن دونَ مسافَةِ القَصْرِ قريبٌ في حُكْمِ الحاضِرِ؛ بدليل أنَّه إذا قَصَدَه لا يترخَّصُ رُخَصَ السَّفَر، فيكون مِن حاضِرِيه
القول الثاني: هُم أهْلُ الحَرَم، وهو قولُ طائفةٍ مِنَ السَّلَف وقَدَّمَه صاحِبُ الفُروعِ واستظهَرَه ابنُ حَجَرٍ، وأفتت به اللَّجْنَة الدَّائِمَة واختارَه ابنُ عُثيمين
الدَّليلُ مِنَ الآثارِ:
قال ابنُ عباسٍ رَضِيَ اللهُ عنهما: حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ [البقرة: 196] هم أهْلُ الحَرَمِ.

Parashtresa e pestë: Veprat rituale të personit që kryen ritualin “temetu’u”
Pjesa e parë: Tavafi dhe seaji i personit që kryen ritualin “temetu’u”
Personi që kryen ritualin “temetu’u” e ka detyrim (oblgim) që të bëjë dy tavafe (dy rituale të rrotullimit rreth Qabes, me nga 7 rrotullime secili) dhe dy seaje (dy rituale prej 7 xhirosh ecje nga kodrina Safa tek ajo Merva); ky person nis së pari me një umre të plotë: bën tafavin dhe seajin për ritualin e umres23, më tej rruan ose qeth flokët dhe lirohet nga rituali i saj (umres) dhe pastaj kur hyn në ihram për haxh kryen një tavaf dhe një seaj për ritualin e haxhit (pra kryen tavafin dhe seajin e haxhit).24
Pjesa e dytë: Hedji (Therori / Kurbani)
Personi që kryen ritualin “temetu’u” e ka detyrim (oblgim) ritualin e therorit (prerjes së kurbanit) nëse nuk është prej banorëve të Mesxhid el-Haram (haremit / territorit të paprekshëm të Mekës) dhe kush nuk mundet duhet të agjërojë tre ditë gjatë haxhit dhe shtatë ditë kur të kthehet.25

arabishtالمَطْلَب الخامس: أعمالُ المُتَمَتِّع
الفرع الأوَّل: طوافُ المتمَتِّع وسَعْيُه
يجبُ على المتمَتِّع طوافان وسَعيانِ، فيبدأ أوَّلًا بعُمْرَةٍ تامَّةٍ: فيطوف ويسعى، ثم يحلِقُ أو يُقَصِّر، ويتحلَّل منها، ثم يُحْرِم بالحَجِّ، ويأتي بطوافٍ للحَجِّ وسَعْيٍ له، وهذا باتِّفاقِ المَذاهِبِ الفِقْهِيَّةِ الأربَعَة: الحَنَفيَّة، والمالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة، وبه قالَتْ طائِفةٌ مِنَ السَّلَف، وحُكِيَ الإجماعُ على أنَّ المتمتِّعَ عليه طوافان: طوافٌ لِعُمْرَتِه، وطوافٌ لحَجِّه
الأدلَّة مِنَ السُّنَّةِ:
1- عن عائِشةَ رَضِيَ اللهُ عنها قالت: ((فطاف الذين كانوا أهلُّوا بالعُمْرَةِ بالبيتِ وبين الصَّفا والمروة، ثم حَلُّوا، ثم طافوا طوافًا واحدا بعد أن رَجَعوا مِن مِنًى، وأمَّا الذين جمعوا الحَجَّ والعُمْرَةَ فإنَّما طافوا طوافًا واحدًا ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّه يدلُّ على الفَرْقِ بين القارِنِ والمتمَتِّع، وأنَّ القارِنَ يفعَلُ كفِعْلِ المُفرِدِ والمتمَتِّع؛ يطوف لعُمْرَتِه ويطوفُ لحَجِّه
2- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عنهما: ((أنَّه سُئِلَ عن متعةِ الحَجِّ، فقال: أهَلَّ المهاجرونَ والأنصارُ وأزواجُ النبيِّ صلَّى الله عليه وسَلَّم في حَجَّةِ الوداع وأهْلَلْنا، فلمَّا قَدِمْنا مَكَّةَ، قال رسولُ اللهِ صلَّى الله عليه وسَلَّم: اجعلوا إهلالَكم بالحَجِّ عُمْرَةً إلَّا من قلَّدَ الهَدْيَ، فطُفْنا بالبَيت وبالصَّفا والمروة، وأتينا النِّساءَ، ولَبِسْنا الثِّيابَ، وقال: من قَلَّدَ الهديَ فإنَّه لا يَحِلُّ له حتى يبلُغَ الهَدْيُ مَحِلَّه، ثم أمَرَنا عَشِيَّةَ التَّروِيَة أن نُهِلَّ بالحَجِّ، فإذا فَرَغْنا من المناسِكِ جِئْنا فطُفْنا بالبَيتِ وبالصَّفا والمروةِ، فقد تمَّ حَجُّنا وعلينا الهَدْيُ ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ الحديثَ صَريحٌ في أنَّ طوافَ المتمَتِّع وسَعْيَه مرَّتان: مرَّةٌ لعُمْرَتِه، ومَرَّةٌ لحَجِّه
الفرع الثَّاني: الهَدْيُ
يجب على المتَمَتِّع دمُ نُسُكٍ إذا لم يكُنْ مِن حاضِرِي المسجِدِ الحرامِ، فمَنْ لم يجِدْ فلْيَصُمْ ثلاثةَ أيَّامٍ في الحَجِّ وسبعةً إذا رَجَعَ.
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قولُه تعالى: فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ [البقرة: 196]
ثانيًا: مِنَ السُّنَّةِ
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عنهما قال: ((تمتَّعَ النَّاسُ مع رسول الله صلَّى الله عليه وسَلَّم بالعُمْرَة إلى الحَجِّ… فلمَّا قَدِمَ رسولُ اللهِ صلَّى الله عليه وسَلَّم قال للنَّاسِ:… مَن لم يكُنْ منكم أهدى فلْيَطُفْ بالبيتِ وبالصَّفا والمروةِ, وليُقَصِّر, وليحلل ثمَّ لْيُهِلَّ بالحَجِّ وليَهْدي, فمَنْ لم يجِدْ هديا فلْيَصُمْ ثلاثةَ أيَّامٍ في الحَجِّ وسبعةً إذا رجَعَ إلى أهْلِه ))
ثالثًا: مِنَ الآثارِ
عن أبي حمزةَ قال: ((سألتُ ابنَ عبَّاسٍ عن المتعَةِ، فأمرني بها، وسألْتُه عن الهَدْيِ: فقال: فيها جَزورٌ، أو بقرةٌ، أو شاة، أو شِرْكٌ في دَمٍ ))
رابعًا: مِنَ الإجماعِ
نقلَ الإجماعَ على ذلك: ابنُ المُنْذِر، وابنُ رُشْدٍ، والقرطبيُّ، وابنُ قُدامة وابنُ مُفْلِحٍ والشَّوْكانيُّ
خامسًا: أنَّ حاضِرَ المسجِدِ الحرامِ ميقاتُه مَكَّة، ولا يحصُلُ له الترفُّه بتَرْكِ أحَدِ السَّفَرينِ، فهو أحرم من ميقاتِه، فأشبَهَ المُفْرِدَ.

Parashtresa e gjashtë: Rituali i llojit “temetu’u” e shlyen haxhin dhe umren (e obliguar)
Personi që kryen ritualin e haxhit të llojit “temetu’u”, e ka shlyer haxhin dhe umren e obliguar (që është detyrim të kryhet së paku një herë në jetë në Islam).26

arabishtالمطلب السادس: إجزاء التمتُّعِ عن الحَجِّ والعُمرةِ
يُجزِئُ التمتُّعُ في الحجِّ عن الحجِّ والعُمرةِ.
الدَّليلُ مِنَ الإجماعِ:
نقلَ الإجماعَ على ذلك ابن قُدامة، وابن تيميَّة وبرهانُ الدِّين بن مفلح.

Allahu e di më mirë. HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

Ju ftojmë ta shpërndani këtë postim, që të përhapet dobia e tij dhe së bashku të marrim shpërblimin e publikuesit të fjalës së mirë.

_____ HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

HAXHI TEMETU’U-LIRIMI PAS UMRES-NISJA E HAXHIT

Poshtëshënim:

  1. Shih: dorar dhe dorar.
  2. Shih: dorar dhe dorar.
  3. Shih: dorar dhe dorar.
  4. Shih: dorar.
  5. Sipas një mendimi të fuqishëm të juristëve musilmanë, këtij lloji i përket edhe rasti i hyrjes në ihram vetëm për umren dhe më pas ndërfutjes së haxhit në ritualin e umres duke e bërë qëllimin për haxh para se të fillojë tavafi i të parës (umres), teksa sipas një tjetër mendimi kjo lejohet edhe pas tavafit të parë me kushtin që kjo ndërfutje të kryhet para qëndrimit në Arafat (sepse me qëndrimin në Arafat po anohet për tek arsyet e lirimit nga ihrami). Shih: islamweb, islamweb dhe dorar.
  6. Siç dihet çdonjëri ritual i haxhit apo umres kërkon normalisht hyrjen në ihram nga mikati (caku vendor ritual) i duhur dhe kërkon udhëtim nga vendlindja për këtu. Nëse në vend të kësaj, personi në fjalë i përfiton të dyja ritualet (adhurimet) me një udhëtim të vetëm, atëherë njëri udhëtim bie, ndaj sheriati (ligji islam) e bën therorin (bërjen e kurbanit) si përforcues për çfarë i mbeti pa bërë këtij personi
  7. Së këtejmi i është bërë i detyrueshëm therori (kurbani) personit që bën ritin e llojit të “kiran-it (ihramin njëherazi për umre dhe haxh)” dhe pikërisht për këtë arsye sahabët (shokët e Profetit), që të dy këto rite (edhe ritin “temetu’u” edhe atë “kiran”) i quanin tradicionalisht me emërtimin “temetu’u / (fjalë për fjalë: kënaqje ose përfitim)”, dhe po për këtë arsye nuk është obligim therori (kurbani) për mekasin që kryen ritin e llojit “temetu’u” apo “kiran”, pasi çështja e këtij të fundit (banorit të Mekës që kryen ritin e llojit “temetu’u” apo “kiran”) nuk ka të bëjë as me shkuarjen në mikat (cakun vendor ritual) dhe as me ndërmarrjen e një udhëtimi (në aspektin terminologjik juridik islam të fjalës “udhëtim”) për këtë ritual.
  8. Kuran, El-Bekare: 196; pra këtu tregohet se mes umres dhe haxhit ka “temetu’u / kënaqje ose përfitim”, si dhe këtë e tregon edhe vetë fjala ‘temetu’u” që në kuptimin etimologjik (gjuhësor) do të thotë “të kesh kënaqësi dhe përfitim / dobi prej diçkaje”.
  9. Ky është një mendimi konsensual (i njëzëshëm) ndër juristët muslimanë, i transmetuar nga Ibn el-Mundhiri, Ibn Abdul-Barr dhe El-Kurtubi.
  10. Shih: islamweb.
  11. Vlefshmëria (Legjitimiteti / Lejueshmëria) e kësaj forme (tjetërsimit të haxhit në umre) përbën mendimin e një grupi prej selefëve (dijetarëve të tre gjeneratave të para muslimane), mendimin e medh’hebit (fakultetit juridik) hanbeli dhe dhahiri, si dhe mendimin e përzgjedhur nga Ibn Tejmije, Ibn el-Kajimi, Esh-Shinkiti, Ibn Bazi dhe Ibn Uthejmini.
  12. Ky është mendimi konsensual (i njëzëshëm) ndër juristët muslimanë, i transmetuar nga Ibn Hazmi, Ibn Abdul-Barr, Ibn Kudama dhe (djali i vëllait të tij) Ibn Ebi Umar.
  13. Ky është mendimi konsensual (i njëzëshëm) ndër juristët muslimanë, i transmetuar nga Ibn Hazm dhe Ibn Kudama.
  14. Nëse personi në fjalë udhëton ndërmjet umres dhe haxhit, dijetarët ndajnë mendime të ndryshme për këtë çështje, ku mendimi më i saktë është se nëse ai kthehet në vendin e tij të banimit, atëherë ndërprehet “temetu’u” i tij, ndërsa nëse udhëton në një vend tjetër që nuk është vendbanimi i tij, atëherë “temetu’u” i tij mbetet i vlefshëm (shih: islamqa).
  15. Ky është mendimi i shumicës së juristëve muslimanë: mendimi i shumicë së selefëve (dijetarëve të tre gjeneratave të para muslimane) dhe mendimi i të katër medh’hebeve (fakulteteve / shkollave juridike kryesore) islame (medh’hebit hanefi, maliki, shafi’i dhe hanbeli).
  16. Ky është mendimi i shumicës së juristëve muslimanë: mendimi i medh’hebit (fakultetit juridik) hanefi, maliki, mendimi i vlerësuar si më i sakti tek medh’hebi shafi’i dhe përzgjedhja e Ibn Kudamas (prej juristëve të medh’hebit hanbeli).
  17. Ky është mendimi i medh’hebit (fakultetit juridik) hanbeli, një pikëpamje e medh’hebit shafi’i dhe mendimi i përzgjedhur nga Ibn Uthejmini.
  18. Ky është mendimi i të katër medh’hebeve (fakulteteve / shkollave juridike kryesore) islame: medh’hebit hanefi, maliki, shafi’i dhe hanbeli.
  19. Banorët e Mesxhid el-Haram (haremit / territorit të paprekshëm të Mekës): sipas medh’hebit (fakultetit juridik) hanefi janë ata që jetojnë në meuakite (caqet vendore rituale për haxh / umre) ose ata që jetojnë më afër Mekës se këta të parët (banorët e territorit të meuakite-ve); sipas medh’hebit maliki, të këtillët (banorët e haremit / territorit të paprekshëm të Mekës) janë banorët e Mekës dhe Tuves, të cilëve u bashkëngjiten edhe banorët e viseve përreth Mekës që janë aq larg saj saqë kur udhëtohet ndërmjet Mekës dhe këtyre viseve nuk shkurtohen namazet; sipas medh’hebit shafi’i dhe hanbeli, këta banorë janë ata që banojnë larg Mekës në një distancë të tillë që nuk shkurtohen namazet nëse udhëtohet ndërmjet Mekës dhe këtyre viseve.
  20. Ky është mendimi i shumicës së juristëve muslimanë: mendimi i medh’hebit (fakultetit juridik) maliki, shafi’i dhe hanbeli.
  21. Ky është mendimi i medh’hebit (fakulteti juridik) shafi’i dhe hanbeli, si dhe përzgjedhja nga Et-Tabari.
  22. Ky është mendimi i një grupi të selefëve (dijetarëve të tre gjenaratave të para muslimane), është mendimi i paraqitur nga autori i El-Furu’u (Ibn Muflihu), mendimi i spikatur nga Ibn Haxheri, fetvaja (opinioni ligjor) prej Komitetit të Përhershëm (të Arabisë Saudite), si dhe përzgjedhja nga Ibn Uthejmini.
  23. Pra personi që kryen umren e plotë gjatë ritualit të llojit “temetu’u”, duhet të kryejë veprimet rituale të tavafit (rrotullimit rreth Qabes) dhe seajit (ecjes mes Safas dhe Mervas), ku çdonjëri veprim ritual prej këtyre përbën një rukn / themel të umres (shih: islamweb).
  24. Ky është mendimi i një grupi të selefëve (dijetarëve të tre gjenaratave të para muslimane), është mendimi i të katër medh’hebeve (fakulteteve / shkollave juridike kryesore) islame (medh’hebit hanefi, maliki, shafi’i dhe hanbeli), dhe po kështu është raportuar se ndër juristët muslimanë ka konsensus (mendim unanim) mbi faktin se personi që kryen ritualin e llojit “temetu’u” e ka detyrim (oblgim) që të bëjë dy tavafe: një tavaf për umren e tij dhe një tavaf për haxhin e tij.
  25. Ky është mendimi konsensual (i njëzëshëm) ndër juristët muslimanë, i transmetuar nga Ibn el-Mundhiri, Ibn Rushdi, El-Kurtubi, Ibn Kudama, Ibn Muflih dhe Esh-Sheukani.
  26. Ky është mendimi konsensual (i njëzëshëm) ndër juristët muslimanë, i transmetuar nga Ibn Kudama, Ibn Tejmije dhe Burhan ed-Din Ibn Muflih.
Shpërndajeni Fjalën e Mirë:

Related Posts

↓
Scroll to Top