“Jeta e kësaj bote, nuk është gjë tjetër, veçse argëtim dhe lojë. Ndërsa jeta e botës tjetër, pikërisht ajo është Jeta e Vërtetë. Veç sikur ta dinin!” (Kuran, El-Ankebut: 64)
A më lejohet t‘i gënjej prindërit në lidhje me produktet hallall, sepse ata shikojnë pjesën ekonomike, kurse unë interesohem të jem sa më në rregull me Krijuesin. A bëj mëkat në lidhje me këtë (nëse përdor gënjeshtrën për sa në fjalë), ngase nuk mund ta gjej dot gjuhën e përbashkët me prindërit e mi?
Përgjigjja: GËNJESHTRA PËR TË KËNAQUR PRINDIN ETJ.
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
A lejohet që personi të flasë me dykuptimësi/nënkuptim apo të bëjë lojë fjalësh për të dalë nga një situatë e sikletshme, pra të nënkuptojë tjetërçka dhe të lerë të kuptohet diçka tjetër?
Përgjigjja: TË FOLURIT ME NËNKUPTIM-LOJA ME FJALË
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Në lidhje me çështjen e parashtruar thuhet sa vijon:
Të folurit me dykuptimësi/nënkuptim, në aspektin juridik ka kuptimin që personi të nënkuptojë tjetërçka dhe të lerë të kuptohet një gjë tjetër. Për një person të tillë thuhet ndryshe se “ai bën lojë fjalësh”, pra ai aktron duke thënë diçka që mbart një kuptim të atillë që në dukje (për dëgjuesin) duket një kuptim tjetër nga kuptimi i vërtetë që fsheh folësi. Kjo formë është e lejuar në vetvete për rastin kur personi nuk mund të thotë kurrsesi të vërtetën dhe kur përbën për këtë person një alternativë për të mos rënë në gënjeshtër.
Në ditët tona po shohim një përhapje të madhe të dukurisë së hidhërimit dhe zemërimit mes muslimanëve, aq sa shumë prej tyre nuk flasin dhe mbajnë mëri me njëri-tjetrin prej një kohe të konsiderueshme. Cilat janë njohurit kryesore që duhet të dijë muslimani rreth kësaj çështje?
Përgjigjja: HIDHËRIMI ME MUSLIMANIN-NJOHURI BAZË
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Në lidhje me parashtrimin e mësipërm thuhet sa vijon1:
a. gjithë mëkatet që ligji islam i konsideron vepra penale (si: vrasja, prostitucioni, vjedhja etj.) dhe ka vendosur për to në këtë botë masa të caktuara ndëshkimore;
Cili është përkufizimi i mëkateve të vogla, si shlyhen ato dhe a kushtëzohet falja e tyre me mënjanimin e mëkateve të mëdha?
Përgjigjja: MËKATI I VOGËL FALET PO U SHMANG I MADHI
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Së pari: Përkufizimi dhe shlyerja e mëkateve të vogla1
Mëkate të vogla, quhen të gjitha mëkatet përveç mëkateve të mëdha, që: (a) nuk dënohen me masa penale konkrete ndëshkimore në dynja; (b) nuk është përmendur për to kërcënim hyjnor i veçantë (i trajtës së mallkimit ose zemërimit hyjnor) në amshim dhe (c) dëmi i tyre nuk është i shumtë. Mëkatet e vogla shlyhen dhe falen me pendim, por krahas kësaj ato falen edhe me shlyerësit si namazet e obligueshme dhe ai i xhumasë, agjërimi i Ramazanit, haxhi, veprat e mira që kryhen në mënyrë të përpiktë dhe sistematike etj.
Më ndodhi një ditë që më kapi një gjumë i thellë nga mëngjesi dhe nuk u përmenda vetëm se kur më zgjuan shokët në perëndimin e diellit. Çfarë duhet pasur parasysh për raste të tilla?
Përgjigjja: GJUMI I SHUMTË-DISPOZITA-KËSHILLA
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Në lidhje me mbetjen në gjumë të thellë thuhet sa vijon1:
Së pari: Gjumi i tepërt konsiderohet i papëlqyeshëm (mekruh2)
Juristët muslimanë e konsiderojnë të papëlqyeshëm (mekruh) gjumin e tepërt, pasi prej tij njeriu humbet kryerjen e sa e sa veprave të mira (adhurimeve) që mund të bëhen gjatë ditës dhe sigurisht që kjo papëlqyeshmëri vlen nëse ky gjumë i tepërt nuk shpie në çuarjen dëm të ndonjë detyrimi fetar (si namazi p.sh.) apo në rënie në ndonjë haram (vepër të paligjshme).
A janë të ngarkuar jomuslimanët (jobesimtarët) me degëzimet normative islame, si: namazi, agjërimi etj.?
Përgjigjja: NGARKIMI I JOMUSLIMANIT ME NORMAT ISLAME
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Në lidhje me faktin a janë jobesimtarët të ngarkuar me degëzimet normative islame, juristët muslimanë ndajnë dy mendimet kryesore në vijim1:
Mendimi i parë: Jobesimtarët janë të ngarkuar me bazat dhe degëzimet islame
Shumica e juristëve muslimanë janë të mendimit se Allahu i Madhëruar u ka komunikuar (ligjëruar / kumtuar / ngarkuar) jomuslimanëve (jobesimtarëve) jo vetëm çështjet bazë të fesë islame (parimet themelore islame), si: besimin në Allahun, engjëjt e Tij dhe gjithë sa ka lidhje me kredon (akiden / besimin) islam, por (u ka komunikuar jobesimtarëve) edhe degëzimet e fesë islame, si: namazin, zeqatin, agjërimin dhe ngjashëm.
Shpesh na ndodh të dëgjojmë nga persona të së njëjtës familje (sidomos mes bashkëshortëve, vëllezërve dhe motrave) që të fliten pas shpinës së prindërve apo dikujt tjetër prej anëtarëve të së njëjtës familje, fjalë për ta që nëse këta të fundit do t’i dinin, me siguri që do mërziteshin shumë me këta familjarë të tyre që i thonë ato. Në këto raste na ndodh që të reagojmë herë duke i kundërshtuar thënësit e këtyre fjalëve ndër sy dhe herë duke folur prapa krahëve të tyre me njerëz të tjerë lidhur me këto sjellje problematike. A konsiderohet ky veprim përgojim dhe në cilat raste lejohet përgojimi apo kallëzimi i të metave e mangësive të tjetrit prapa krahëve të tij?
Cila është dispozita për mëkatin e rëndë të përgojimit dhe cilat janë shkaqet kryesore të rënies në të?
Përgjigjja: PËRGOJIMI-DISPOZITA DHE SHKAQET
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Përgojimi është nga mëkatet më të mëdha në të cilat mund të bjerë muslimani/a. Juristët muslimanë kanë theksuar se muslimanit/es i del për detyrë që jo vetëm të mos bëj ai/ajo vetë përgojim, por edhe të mos i dëgjojë përgojimet që bëjnë të tjerët, pasi dëgjimi i tyre e ngarkon personin me barrë mëkati sikurse barra e veprimit të këtij thënësi të përgojimit.
Kam blerë vezë në dorë (jo në dyqan) dhe ajo zonja që më dha vezët i ka marr ato tek dikush që punon në pulari. Ajo më tha se beson se personi që ia sjell asaj i ka vjedhur dhe lekët që i jep ajo ai i mban për vete. Unë kam ngrënë dhe më parë nga këto vezë dhe problemi është se ajo ma ka thënë këtë pasi unë i kisha blerë vezët. Si duhet vepruar me mallin për të cilin ushqehen dyshime se mund të jetë i vjedhur?
Përgjigjja: BLERJA E MALLIT TË VJEDHUR-TË DYSHIMTË
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
