Numri i fetvasë: 429 HAXHI-KUSHTI I ISLAMIT DHE MENDJES
Kategoria: KUSHTET E OBLIGIMIT-HAXHI E UMRA
115 shfletues/klikues HAXHI-KUSHTI I ISLAMIT DHE MENDJES
Pyetje: HAXHI-KUSHTET OBLIGUESE-SAKTËSUESE-SHLYESE
Cilat janë kushtet që haxhi të jetë detyrim, i vlefshëm (i saktë) dhe shlyes (i mjaftueshëm)?
Përgjigjja: HAXHI-KUSHTI I ISLAMIT DHE MENDJES
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!
Juristët muslimanë në lidhje me kushtet që haxhi të jetë detyrim, i vlefshëm (i saktë) dhe shlyes (i mjaftueshëm) janë shprehur si vijon1:Lexoni më tepër
Shqyrtimi i parë: Islami
Parashtresa e parë: Dispozita e haxhit të bërë nga jobesimtari (jomuslimani)
Haxhi i jobesimtarit (jomuslimanit) nuk është i vlefshëm (i saktë) dhe nuk i bëhet detyrim atij (pasi detyrimi i haxhit nuk ka lidhje / nuk ka të bëjë me jobesimtarin). Edhe nëse ndodh (supozohet) që jobesimtari ta kryejë haxhin, ky i fundit nuk i llogaritet atij (nuk i mjafton / nuk e shlyen po qe se bëhet musliman). Ky mendim bazohet në argumentet e padiskutueshme kuranore e profetike, si dhe në mendimin konsensual të (gjithë) juristëve muslimanë, të cilin e kanë transmetuar Ibn Hazmi, Ibn Kudamah dhe El-Shirbiniu, se detyrimi i haxhit ka të bëjë / ka lidhje vetëm me muslimanin/en.
arabishtالبابُ الثَّاني: شُروطُ الحَجِّ
الفصلُ الأوَّل: شروطُ وجوبٍ وصِحَّةٍ وإجزاءٍ:
المبحثُ الأوَّل: الإِسْلامُ
المطلَبُ الأوَّل: حُكْمُ حَجِّ الكافِرِ
لا يصِحُّ الحَجُّ من الكافِرِ، ولا يجِبُ عليه، ولا يُجْزِئُ عنه إن وَقَعَ منه
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتابِ
قال اللهُ تعالى: وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ[التوبة: 54]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّه إذا كانت النَّفقاتُ لا تُقبَل منهم لِكُفْرِهم مع أنَّ نَفْعَها متعَدٍّ، فالعباداتُ الخاصَّةُ التي نفْعُها غيرُ متَعَدٍّ أولى ألَّا تُقْبَلَ منهم
ثانيًا: مِنَ السُّنَّةِ
عن عمرِو بنِ العاصِ رَضِيَ اللهُ عنه، أنَّ النبيَّ صلَّى الله عليه وسَلَّم قال له: ((أمَا عَلِمْتَ أنَّ الإِسْلامَ يَهْدِمُ ما كان قَبْلَه؟ وأنَّ الهجرةَ تَهْدِمُ ما كان قَبْلَها؟ وأنَّ الحَجَّ يهدِمُ ما كان قَبْلَه؟ ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ الحديثَ صحيحٌ صريحٌ في قطْعِ النَّظَرِ عمَّا قبل الإِسْلامِ
ثالثًا: مِنَ الإجماعِ
أجمَعَ أَهْل العِلْم على أنَّ الحَجَّ إنما يتعلَّق فَرْضُه بالمسلِمِ؛ نقله ابنُ حزمٍ، وابنُ قُدامة، والشِّربيني
Parashtresa e dytë: Dispozita për ribërjen e haxhit nga felëshuesi që bëhet (sërish) musliman
Kush bëhet renegat (e braktis / e lë fenë islame) pas kryerjes së haxhit dhe më pas e pranon (sërish) Islamin, nuk është i obliguar ta kryejë përsëri haxhin pas pendimit nga felëshimi. Ky është mendimi i medh’hebit (fakultetit juridik) shafi’i, hanbeli dhe Ibn Hazmit, si dhe pëzgjedhja e Ibn Uthejminit dhe fetvaja e Këshillit të Përhershëm (të Fetvave në Arabinë Saudite).
arabisht
المطلبُ الثَّاني: حُكْمُ إعادَةِ الحَجِّ على المُسْلِمِ إذا ارتدَّ بَعْدَه ثم أسْلَمَ
من ارتَدَّ بعد ما حَجَّ ثم أسلَمَ؛ فلا تَجِبُ عليه حَجَّةُ الإِسْلامِ مجدَّدًا بعد التَّوبَةِ عن الرِّدَّة، وهذا مذهَبُ الشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة، وقولُ ابنِ حَزْمٍ، واختاره ابنُ عُثيمينوبه أفتت اللَّجْنَةُ الدَّائِمَةُ
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قال اللهُ تعالى: وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُوْلَـئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ [البقرة: 217]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ الآيةَ دَلَّتْ على أنَّ إحباطِ الرِّدَّةِ للعملِ مَشروطٌ بالموتِ كافرًا
ثانيًا: مِنَ السُّنَّةِ
قولُ النبيِّ صلَّى الله عليه وسَلَّم لحكيمِ بنِ حزامٍ: ((أسلمْتَ على ما أسلَفْتَ مِن خَيْرٍ ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ النبيَّ صلَّى الله عليه وسَلَّم قد أثبت له ثوابَ ما قَدَّمَ من أعمالٍ صالحةٍ حالَ كُفْرِه، بعد أن أسلم، فمن بابِ أَوْلى ثبوتُ الأعمالِ التي قدَّمَها المرءُ حالَ إسلامِه قبل ارتدادِه إذا عاد إلى الإِسْلامِ.
Shqyrtimi i dytë: Mendja
Mendja / Arsyetimi është kusht për vlefshmërinë (saktësinë) dhe mjaftueshmërinë (shlyerjen) e haxhit. Kësisoj, haxhi nuk është detyrim për të çmendurin dhe nëse ndodh (supozohet) që i çmenduri ta kryejë haxhin, ky i fundit nuk ia përmbush (shlyen) këtij të çmenduri Haxhin e Islamit (detyrimin e kryerjes së haxhit së paku një herë në jetë, nëse i çmenduri në fjalë shërohet mendërisht).
Mendimin konsensual i (gjithë) juristëve muslimanë është se haxhi nuk është vaxhib (detyrim) për të çmendurin dhe ky mendim është transmetuar nga Ibn Kudamah, El-Neueui dhe El-Mardaui. Mes të gjithë atyre (juristëve muslimanë) ekziston gjithashtu mendimi (konsensual), i përcjellë nga Ibn el-Mundhiri, se nëse (supozohet se) një person i tillë (i çmendur) do ta kryente haxhin, ky i fundit nuk e përmbush (shlyen) Haxhin Farz (të Islamit, të obliguar që të kryhet së paku një herë në jetë).
arabisht
المبحث الثاني: العَقْلُ
العقل شرطٌ في وجوب الحَجِّ وإجزائِه، فلا يجِبُ على المجنون، ولا تُجْزِئُ عن حجَّةِ الإِسْلامِ إن وقَعَتْ منه.
أوَّلًا: مِنَ السُّنَّةِ
عن عائشةَ رَضِيَ اللهُ عنها، أنَّ النبيَّ صلَّى الله عليه وسَلَّم قال: ((رُفِعَ القَلَمُ عن ثلاثةٍ: عن النَّائمِ حتى يستيقِظَ، وعن الصغير حتى يكبر، وعن المجنونِ حتى يَعْقِلَ أو يفيق ))
ثانيًا: مِنَ الإجماعِ
أجمَعَ أَهْل العِلْم على عدم وجوبِ الحَجِّ على المجنون، نقل ذلك ابنُ قُدامة، والنَّوَوِيّ، والمرداوي، وأجمعوا كذلك على أنَّه لو حجَّ فإنَّه لا يُجْزِئُه عن حجَّة الفريضةِ؛ نقل ذلك ابنُ المُنْذِر
ثالثًا: أنَّ المجنونَ ليس من أهلِ العِباداتِ؛ فلا يتعلَّقُ التَّكْليف به كالصبيِّ
رابعًا: أنَّ الحَجَّ لا بدَّ فيه من نِيَّةٍ وقصدٍ، ولا يُمكِنُ وجودُ ذلك في المجنونِ[البقرة: 198–200]
– Çështje: Dispozita e haxhit të bërë nga i çmenduri nëse kujdestari i tij e fut atë në ihram (nisjen e ritualit)
Me futjen e të çmendurit në ihram, nënkuptohet se është kujdestari i tij ai që e bën nijetin (qëllimin) se ky person (në këtë rast i çmenduri) ka nisur ritualin e haxhit.
Dijetarët kanë mendime të ndryshme në lidhje me vlefshmërinë (saktësinë) e haxhit të një personi të çmendur, ku dy mendimet e tyre (kryesore) janë si vijon:
Mendimi i parë: Haxhi i të çmendurit është i vlefshëm (i saktë) nëse kujdestari i tij e fut atë në ihram (nisjen e ritualit). Ky është mendimi i shumicës së juristëve muslimanë: medh’hebit hanefi dhe shafi’i, si dhe mendimi i spikatur i medh’hebit maliki, që mbështetet përmes bërjes kijas / arsyetim analogjik (krahasimor) me haxhin e fëmijës që nuk është mumejez (dallues), pra që nuk arrin t’i dallojë / shquajë ibadetet / adhurimet).
Mendimi i dytë: Haxhi i të çmendurit nuk vlen (nuk është i vlefshëm / i saktë) edhe nëse kujdestari i tij e fut atë në ihram (nisjen e ritualit). Ky është mendimi i medh’hebit hanbeli, një mendimi i medh’hebit hanefi dhe atij maliki, një përsiatje e parimorëve të medh’hebit shafi’i dhe përzgjedhja e Ibn Uthejminit.
arabishtمَسْألةٌ: حُكْمُ حَجِّ المجنونِ إذا أحرَمَ عنه وَلِيُّه
اختلف أَهْل العِلْم في صحَّةِ حَجِّ المجنونِ على قولينِ:
االقول الأوّل: يصِحُّ الحَجُّ من المجنون بإحرامِ وَلِيِّه عنه، وهو مَذْهَبُ الجُمْهورِ مِنَ الحَنَفيَّةِ، والمالِكِيَّة في المشهورِ، والشَّافِعِيَّة؛ وذلك قياسًا على صِحَّةِ حَجِّ الصبيِّ الذي لا يُمَيِّزُ في العباداتِ
القول الثاني: لا يصحُّ الحَجُّ من المجنونِ ولو أَحْرَمَ عنه وليُّه، وهو مَذْهَبُ الحَنابِلَة، وقولٌ للحَنَفيَّة، وقولٌ للمالِكِيَّة، ووجْهٌ للشَّافِعِيَّة، واختاره ابنُ عُثيمينَ
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ السُّنَّةِ
عن عائِشةَ رَضِيَ اللهُ عنها، أنَّ النبيَّ صلَّى الله عليه وسَلَّم قال: ((رُفِعَ القَلَمُ عن ثلاثةٍ: عن النَّائِمِ حتى يستيقِظَ، وعن الصبيِّ حتى يحتَلِمَ، وعن المجنونِ حتى يعقِلَ ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ المرادَ بِرَفْعِ القلم عدمُ تكليفِهم، فدلَّ ذلك على أنَّ المجنونَ ليس من أهْلِ التَّكْليف، وعلى عدَمِ صِحَّةِ العبادَةِ منه
ثانيًا:أنَّ العَقْلَ مَناطُ التَّكْليف، وبه تحصُلُ أهليَّةُ العبادة، والمجنونُ ليس أهلًا لذلك، فلا معنى ولا فائدةَ في نُسُكِه، أشبَهَ العَجْماواتِ
ثالثًا: أنَّ الحَجَّ عبادةٌ مِنْ شَرْطِها النيَّةُ، وهي لا تصِحُّ من المجنونِ
رابعًا: الإجماعُ على أنَّ المجنونَ لو أحرَمَ بِنَفْسِه لم ينعَقِدْ إحرامُه؛ فكذلك إذا أحرم عنه غيرُه.
Allahu e di më mirë. HAXHI-KUSHTI I ISLAMIT DHE MENDJES
Ju ftojmë ta shpërndani këtë postim, që të përhapet dobia e tij dhe së bashku të marrim shpërblimin e publikuesit të fjalës së mirë.
_____ HAXHI-KUSHTI I ISLAMIT DHE MENDJES
HAXHI-KUSHTI I ISLAMIT DHE MENDJES
