SI E NGACMOI DJALLI ADEMIN NË XHENET

Përpara se t’i japim përgjigje kësaj pyetjeje, do donim që të flisnim dy fjalë në lidhje me qëndrimin e duhur të muslimanit lidhur me pyetjet e kësaj natyre.

Dijetarët muslimanë theksojnë, se nuk është e udhës që muslimani të preokupohet me detaje të historive kuranore apo islame në përgjithësi, të cilat nuk janë shpalosur në Kuran dhe as në transmetimet e sakta të ardhura nga Profeti (Paqja qoftë mbi të!), pasi nëse dobia dhe urtësia e këtyre detajeve do kishte qenë e madhe, me siguri që ato do qenë përmendur nga Kurani dhe do qenë sqaruar nga Tradita Profetike…

Lipset që muslimanin të mos e preokupojnë ato gjëra që nuk i kërkohen dhe nuk i ka të nevojshme dhe ky është një princip mbi të cilin hedh dritë më së miri thënia profetike: “Faktikisht Allahu e ka bërë të papëlqyeshme për ju thashethemen (fjalët e pathemelta), të pyeturit e shumtë dhe shpërdorimin e pasurisë.”²

Na duhet ta pranojmë se e po këtij konteksti është edhe pyetja në fjalë, pra pyetja mbi detajet se si qe cytja e Iblisit ndaj babait tonë Ademit dhe nënës sonë Havasë. Ne duhet të na mjaftojë Kurani fisnik, i cili nga ana e tij u mjaftua me përmendjen e bazës së ngjarjes dhe nuk u fut në detajet e natyrës së vesvesit dhe mënyrës së tij; qartazi shprehet ky realitet në thëniet e Allahut të Madhëruar:

“Djalli u pëshpëriti, për t’ua zbuluar pjesët e turpshme të mbuluara të trupit të tyre dhe u tha: “Zoti juaj jua ka ndaluar pemën, vetëm që të mos bëheni engjëj ose të pavdekshëm. Dhe iu betua atyre (duke thënë): “Vërtet, Unë jam për ju këshillues i sinqertë!”³

“Por djalli e cyti: “O Adem, a do të të tregoj pemën e përjetësisë dhe të një mbretërimi që nuk zhduket?”⁴

– Pavarësisht kësaj, studiuesit e thelluar në shkencën e komentimit të Kuranit, mund të gjejnë material të bollshëm për këtë pyetje dhe të ngjashme me të, në librat e tefsirit (komentimit të Kuranit) të cilët- Lavdi Zoti!- janë përkthyer edhe në gjuhën shqipe…

Gjithsesi në kuadrin e një përgjigjeje për pyetjen në fjalë themi:

Së pari duhet ditur, se sipas mendimit të shumicës së komentuesve të Kuranit dhe dijetarëve të gjeneratave të para muslimane, Xheneti ku u krijuan dhe jetuan para se të vinin në tokë Ademi dhe Havaja dhe ku ata u cytën nga shejtani, është Xheneti i përjetësisë të cilin e ka përgatitur Allahu për robërit e Tij besimtarë të devotshëm.

Kurse në vijim, ajo që duhet theksuar është, se dijetarët kanë një sërë mendimesh rreth vesvesit (ngacmimit/cytjes) që shejtani i bëri Ademit dhe Havasë; por ndoshta më përparësi ka mendimi i Ibn Mes’udit dhe Ibn Abasit- që është njëkohësisht edhe mendimi i shumicës dërrmuese të komentuesve të Kuranit dhe dijetarëve të tre gjeneratave të para islame,- se kjo cytje ishte me fjalë. Mbështetësit e këtij mendimi e argumentojnë atë me fjalën e Allahut të Madhëruar: “Dhe iu betua atyre (duke thënë): “Vërtet, Unë jam për ju këshillues i sinqertë!”⁵, duke qenë se betimi në përgjithësi bëhet me fjalë…

Por ky përgjithësim nuk jep detaje për mënyrën sesi mundi Iblisi (kryedjalli) t’i fliste Ademit dhe Havasë; pra nuk mund të dihet nëse Iblisi kur u foli atyre ishte në formën e tij origjinale apo u paraqit në një formë tjetër dhe nëse Iblisi hyri konkretisht në Xhenet apo foli nga jashtë Xhenetit etj.

– Për të ardhur së fundmi tek mendimet e komentuesve të Kuranit lidhur me këtë pyetje, ajo që mund të themi është se ndoshta dy mendimet më kryesore janë:

Mendimi i parë:

Disa dijetarë lidhur me faktin se a hyri Iblisi (shejtani) në Xhenet kur ia tha fjalët cytëse Ademit dhe Havasë, japin alternativën e të folurit të Iblisit nga jashtë Xhenetit. Prej tyre është edhe dijetari i madh El-Emin Esh-Shenkiti, i cili më konkretisht thotë: “Realisht çështja në fjalë nuk është problematike, pasi është e mundur që Iblisi (kur i ka cytur me fjalë Ademin dhe Havanë) të ketë qenë jashtë Xhenetit- diku pranë anëve të Xhenetit- në një vend nga ku Ademi edhe pse ka qenë në Xhenet, i ka dëgjuar fjalët e Iblisit… e tillë gjë nuk bie në kundërshtim as me logjikën.”

Në ditët tona të teknologjisë moderne, mbërritja e fjalëve nga distancat e largëta, nuk përbën më një habi për ne njerëzit, ashtu që njerëzit edhe pse krejt larg fizikisht nga njëri-tjetri, arrijnë të komunikojnë dhe për më tepër edhe ta shohin njëri-tjetrin në të katër anët e tokë; madje edhe astronautët nga anijet e tyre kozmike në hapësirë, mund të kontaktojnë me zë dhe figurë me banorët e tokës në të katër anët e saj, pavarësisht kësaj shkëputje të skajshme fizike midis dy palëve… pra largësia e skajshme fizike nuk përbën ndonjë barrierë për arritjen e fjalëve…

Pra bazuar në këtë realitet kuranor, nuk është problematike që edhe pse i gjendur jashtë Xhenetit, Iblisi t’i ketë folur Ademit dhe gruas së tij Havasë, në një formë të tillë që ata të dy e kanë dëgjuar edhe pse kanë qenë secili prej dy palëve në vendet e tyre adekuate…

Mendimi i dytë:

Dijetarët (si shejkh Ibn Bazi etj.) kanë thënë se nuk ka asnjë argument sheriatik që të ndalojë hyrjen e shejtanit në Xhenet (pasi u përzu prej tij si i përbuzur), përderisa kjo hyrje ka ndodhur para ndodhisë së Kijametit, Ringjalljes dhe Gjykimit, sepse Xheneti do të jetë i ndaluar për jobesimtarët vetëm pas Kijametit…

Po në kuadrin e kësaj alternative, dijetari i madh El-Emin Esh-Shenkiti, thotë: “Është e mundur që Allahu ta ketë futur shejtanin në Xhenet, jo si nderim për të, por enkas për të provuar Ademin dhe bashkëshorten e tij… e tillë gjë nuk bie në kundërshtim as me logjikën.”

– Edhe njëherë do donim të theksonim që pyetjet që ne muslimanët bëjmë duhet t’i përkasin strategjisë së mirënjohur të këshilluar nga dijetarët muslimanë, e cila është që fillimisht muslimani duhet të pyes për çështjet më të rëndësishme fetare të tij, për të cilat ai do të japë llogari para Allahut (që quhen ndryshe domosdoshmëritë e fesë) dhe pas kësaj muslimani pyet për çështjet e tjera fetare sipas “rendit të më përparësores”…

Në mbyllje, ajo që duhet të na interesojë më së shumti ne si muslimanë, është besimi i paluhatur se historia në fjalë ka ndodhur ashtu siç e ka treguar Allahu i Madhëruar në Librin e Tij (në Kuran) dhe prej kësaj kohe ka datuar edhe armiqësia e betuar mes Iblisit (shejtanit) me ushtarët e tij nga njëra anë dhe Ademit me pasardhësit e tij nga ana tjetër, siç thotë Allahu i Madhëruar në Kuran: “Vërtet, djalli është armik i hapët i njeriut.”⁷; duhet të tregohemi shumë të vëmendshëm kundrejt kësaj armiqësie dhe ta dimë se forma e vetme për t’u mbrojtur prej saj është mbështetja e sinqertë në fenë e Allahut të Madhëruar: “Ai (shejtani Iblis) tha: “Betohem në madhërinë Tënde se unë do t’i mashtroj ata të gjithë, përveç robërve të Tu të sinqertë!”⁸

ADEMI NË TOKË MIRËMBAJTËS JO I DËBUAR