LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR - JETA E VËRTETË

Numri i fetvasë: 44 LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

Kategoria: DISPOZITAT E SADAKASË-LËMOSHËS

3 836 shfletues/klikues LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

Pyetje: LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

A bën që t’u japim sadaka (lëmoshë) lypësve, të cilët nuk e dimë se për çfarë do t’i përdorin paratë që u japim?

Përgjigjja: LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!

Nuk është e denjë për muslimanin të tregohet koprrac dhe ta kthejë lypësin mbrapsht, e njeh apo s’e njeh atë, në rrugë apo gjetiu.Lexoni më tepër

Sa më sipër vlen akoma më tepër për rastin kur dihet se lypësi është nga nevojtarët të cilëve u lejohet lypja, pasi dhënia e sadakasë (lëmoshës) të varfërve të vobektë dhe nevojtarë, sidomos kur ata nuk ia shtrijnë dorën kujt, është nga punët më të vlerësuara në Islam.

Si rregull lypësat (qoftë edhe ata të panjohur) duhet të besohen, por nëse lidhur me ta na del në pah ndonjë dyshim (si p.sh. në rastin kur paraqitja e tyre e jashtme e kundështon pretendimin e këtyre lypësave), në këtë rast lipset që atyre t’u jepet lëmoshë bazuar në fakte. Pra është një veprim i duhur që njeriu ta shqyrtojë çështjen e lypsarëve të panjohur që vijnë t’i lypin. Më e denjë është që lëmosha t’i jepet nevojtarëve që njohim, por ajo u jepet pa problem edhe lypsarëve të panjohur nëse nga perceptimi i gjendjes së këtyre të fundit na ushqehet mendimi se ata janë vërtet nevojtarë. Madje edhe nëse i japim lëmoshë një lypësi pasi kemi menduar se ai është nevojtar dhe më pas na del në pah e kundërta (pra se ai nuk ka qenë nevojtar), edhe për këtë lëmoshë (bazuar në transmetimet autentike profetike) shpresohet shpërblim me lejen e Allahut të Madhëruar, pasi gjykimi në të tilla raste bazohet në dukshmërinë (paraqitjen e jashtme), përderisa nuk vërtetohet e kundërta¹.

Kriteret e ndalimit dhe ato të lejimit të lypjes theksohen qartë në hadithet (transmetimet profetike) në vijim:

Tek Profeti (Paqja qoftë mbi të!) erdhën të lypnin dy persona (burra) të fuqishëm, të cilëve kur i pa kësisoj u tha: “Nëse doni po ju jap, e dijeni se dhënia [e lëmoshës] nuk i takon të kamurit [që kapitali i mjafton për të mbuluar nevojat] dhe as atij që është i aftë për të fituar [që e ka të mundur t’i fitojë vetë mjetet për jetesë].”².

Po kështu Profeti (Paqja qoftë mbi të!) iu drejtua Kabisës (një prej shokëve të tij që kishte ardhur t’i kërkonte para për të shlyer një zhdëmtim gjaku për të cilin ishte bërë garant) duke i thënë: “O Kabisa, faktikisht lypja nuk është e lejuar vetëm se për një prej treve: për personin që është bërë garant [ka marrë përsipër zhdëmtimin e gjakut për të shmangur vrasjen dhe pajtuar mes njerëzve], të tillit i lejohet të lyp derisa t’ia qëlloj asaj [gjetjes me se ta shlyejë barrën që ka marrë përsipër] dhe pastaj ndalohet [nga të lypurit]; për personin që katastrofa ia ka shfarosur kapitalin e tij, të tillit [të falimentuarit për arsye të dukshme] i lejohet të lyp derisa të gjej me se të mbulojë (përballojë) nevojat e jetesës dhe për një person që [pasi ka qenë i pasur] është goditur nga skamja, [këtij të falimentuari për arsye të padukshme i lejohet të lyp] përderisa tre njerëz të arsyeshëm prej popullit të tij dëshmojnë për të [falimentimin e tij]duke thënë: ‘Faktikisht filanin e ka goditur skamja”,- të tillit i lejohet të lyp derisa të gjej me se të mbulojë (përballojë) nevojat e jetesës. Ndërsa lypjet e tjera veç këtyre o Kabisa, janë haram dhe vepruesi i tyre i ha ato në haram.”³

Bazuar në burimet sheriatike (ligjore islame) të kapitullit të lëmoshës dhe dispozitave të saj, dijetarët muslimanë theksojnë se⁴:

Së pari: Askujt nuk i lejohet të lyp te njerëzit: nëse nuk është nevojtar (madje edhe nevojtarit nuk i lejohet të lyp më shumë sesa i nevojitet) dhe nëse është i aftë (i ka mundësitë) t’i fitojë vetë të ardhurat për jetesë.

Së dyti: Një personi i lejohet të lyp te njerëzit nëse: jeton në skamje (nuk ka as gjërat më të nevojshme për jetesë), është detyruar të marr borxh për të mbajtur familjen, është futur në borxh për të pajtuar mes njerëzve dhe ka pësuar një katastrofë a falimentim në pasuri; por në të gjitha rastet lypja lejohet sa për të përballuar nevojat.

Rregullat kryesore të theksuara lidhur me dhënien e lëmoshës janë:

Rregulli i parë: Kur jemi të bindur ose anojmë më shumë nga mendimi se personi që po lyp nuk është nga nevojtarët të cilëve u lejohet të lypin, atij nuk i jepet lëmoshë, me qëllim që t’i prehet rruga lypjes së ndaluar⁵.Lexoni më tepër

Rregulli i dytë: Kur jemi të sigurtë ose anojmë më shumë nga mendimi se lypsari ka për ta përdorur lëmoshën e dhënë në mëkat dhe gjynah ndaj Allahut, duhet të shohim ndonjë mundësi tjetër të ndihmesës së tij në një formë që e shmang keqpërdorimin e lëmoshës.

Rregulli i tretë: Të gjithë dijetarët janë të mendimit se personave që nuk lypin dhe që nuk janë nevojtarë ose janë të kamur, lejohet t’u jepet nga lëmosha vullnetare pa problem, pasi e tillë gjë është në kontekstin e dhënies së dhuratës dhe dhënësi i lëmoshës në fjalë shpërblehet; por më mirë është që lëmosha t’i jepet nevojtarëve.

Rregulli i katërt: Kush e merr pasurinë e njerëzve me hile dhe gënjeshtra, sikurse rasti i atij që lyp pa qenë nevojtar dhe pa e pasur të domosdoshme, i tilli duhet të pendohet dhe t’ua kthejë ato që ka marrë atyre që u takojnë.

Allahu e di më mirë. LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

Ju ftojmë ta shpërndani këtë postim, që të përhapet dobia e tij dhe së bashku të marrim shpërblimin e publikuesit të fjalës së mirë.

_____ LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

LËMOSHA QË I JEPET LYPËSIT TË PANJOHUR

Shih: islamweb. ↩
Ahmedi 17972, Ebu Daudi 1633 etj., Arnauti ka thënë se ky hadith është sahih/i vërtetë ↩
Muslimi 1044. ↩
Shih: islamweb, islamqa dhe islamweb. ↩
Nga mendimi i dijetarit të njohur Ibn El-Xhibrini, i përmendur në kuadrin e perceptimit të disa shenjave që janë tregues mbi verifikimin e pavërtetësisë së nevojës së pretenduar nga lypsarët e panjohur, përfitohet se, lypsarët burra që e kanë bërë zakon apo zanat lypjen (të cilët gjasa më e madhe është që të mos jenë nevojtarë), mund t’i njohim pasi do t’i gjejmë të jenë të fuqishëm, aktivë dhe të paluhatshëm (prandaj atyre nuk u japim lëmoshë, pasi të tillët janë të aftë të punojnë dhe të fitojnë si gjithë punëtorët e tjerë); fëmijët që e kanë bërë zakon apo zanat lypjen (të cilët gjasat e mëdha janë të mos jenë nevojtarë) do t’i njohim pasi do t’i gjejmë të lypin guximshëm, fuqishëm, me zemër të fortë dhe me fjalë a lutje (me të cilat u drejtohen njerëzve) që i thonë rrjedhshëm (si vjershë); teksa gratë që e kanë bërë zakon apo zanat lypjen (të cilat gjasa më e madhe është të mos jenë nevojtare) mund t’i njohim duke qenë se do t’i hasim shpesh ato dhe ngjashëm (prej cilësive që u përmendën tek dy kategoritë e tjera të mësipërme të lypsarëve të rrejshëm, sidomos tek ajo e fëmijëve)… (shih: islamway). ↩

Të afërta

Shpërndajeni Fjalën e Mirë:

Të afërta

Related Posts